Ontslagrecht

 Het tweede , jonge stelsel is publiekrechtelijk en dateert van kort na de tweede wereldoorlog. In deze periode van wederopbouw wilde de regering de arbeidsmarkt reguleren. In een buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen werden daartoe voorwaarden voor ontslag opgenomen. De overheid moet deze voorwaarden toetsen. Anders gezegd, het eerste stelsel gaat uit van ontslagrecht. In de praktijk vooral van de werkgever: elke beëindiging is toegestaan, mits men zich houdt aan de voorschriften. Het tweede stelsel heeft in de praktijk vooral geleid tot ontslagbescherming van de werknemer. Voor beëindiging is voorafgaande vergunning (preventieve toetsing) van de overheid vereist. Op een arbeidsverhouding kan zowel het Besluit Arbeids Verhoudingen van toepassing zijn als het Burgerlijk Wetboek. Er bestaan voor de beëindiging van een dienstverband dus vier mogelijkheden.

Elk van de combinaties komt voor. Voor overheidspersoneel  bijvoorbeeld gelden BBA noch BW. Voor de meest voorkomende arbeidsverhouding echter, de arbeidsovereenkomst, gelden BBA en BW beide. Dat betekent dat de arbeidsovereenkomst op een aantal uiteenlopende wijzen kan eindigen. In geval van beëindiging van een arbeidsovereenkomst op initiatief van de werkgever is gewone opzegging de reguliere weg. Voor zo’n opzegging is eerst een vergunning nodig volgens het BBA. Daarna kan opgezegd worden volgens de regels van het BW met inachtneming van de opzegtermijn.

Bij ontbinding van een arbeidsovereenkomst is het BBA niet van toepassing. De werkgever heeft dan dus geen vergunning nodig. Men kan rechtstreeks naar de rechter om volgens de betreffende regels van het BW te beëindigen.